اداره مطالعات و معرفی آثار در آذرماه 1382 با نام «اداره پژوهش و معرفی آثار» به منظور گسترش زمینه‌های پژوهشی در جهت شناخت و درک بیشتر و دقیق تر آثار تاریخی – فرهنگی در حوزه معاونت امور موزه‌های آستان قدس رضوی تشکیل گردید. نام این اداره که از سال 1398 در راستای سیاست های سازمانی آستان قدس رضوی به گروه مطالعات و معرفی آثار تغییر کرده، مأموریت دارد با فراهم کردن بستر مناسب پژوهشی و آموزشی در تقویت جنبه معنوی و فرهنگی آثار هنری گام موثری بردارد و همگام با دیگر سازمان های فرهنگی در حفظ و صیانت این آثار کوشش نماید.
اداره پژوهش و معرفی آثار
اهداف و برنامه ها
* همکاری در مدیریت امور موزه ها با تدوین قوانین و دستورالعمل های مرتبط با آثار نفیس و فرهنگی هنری .
* کارشناسی وطبقه‌بندی اشیاء و آثار موزه و خزانه بر اساس ضوابط و استانداردهای بین المللی موزه داری.
* ثبت و مستند سازی آثار در قالب شناسنامه اشیاء، تهیه پرونده علمی، تهیه انواع اسناد تصویری.
* تحقیق و پژوهش‌های بنیادی و کاربردی بر مجموعه آثار موجود در موزه و خزانه آستان قدس رضوی.
* طبقه بندی وتحلیل اطلاعات و داده ها و ارائه نتایج آن به صورت بروشورهای موضوعی و تخصصی، مقالات تخصصی و کاتالوگ های مصور نفیس، و کتاب های علمی‌و هنری.
* تعامل و ارتباط با مراکز علمی و پژوهشی و موزه‌های معتبر داخلی و خارجی با هدف بهره گیری متقابل از نخبگان علمی و فرهنگی و تبادل اطلاعات علمی و پژوهشی.
* ارائه فهرست طرح های پژوهشی و اجرایی براساس الویت های سازمانی و نظارت بر اجرای آن.
* ارائه خدمات مشاوره ای علمی‌و پژوهشی به کارشناسان داخل سازمانی و محققان خارج از سازمان.
* ایجاد بانک اطلاعات و پایگاه داده‌ها به منظور استفاده محققان و پژوهشگران تخصصی.
* برگزاری جلسات و کلاس های آموزشی درون سازمان آموزش کارشناسان داخلی برای فراگیری دانش روز در حوزه موزه داری و حفاظت از آ ثار تاریخی و هنری نفیس با هدف صیانت و معرفی آثار موزه ای و تراث فرهنگی رضوی.
* برگزاری همایش های تخصصی به منظور ارتقاء علمی‌موزه آستان قدس و تبدیل آن به یک مرکز علمی‌و آموزشی برای استفاده مقاطع مختلف تحصیلی.
* نظارت بر ارائه طرح ها و پیشنهادات خلاق جهت تولید کالاها و محصولات فرهنگی و آموزشی در راستای ایجاد ارزش افزوده.
اولویت های پژوهشی
از جمله اولویت های پژوهشی گروه مطالعات و معرفی آثار در حال حاضر می توان به تدوین کتاب معرفی آثار و نفایس حرم مطهر در گنج خانه رضوی، تدوین جلد دوم کتاب منسوجات حرم مطهر، تدوین جلد دوم کتاب معرفی کاشی های زرین فام حرم مطهر، تدوین جلد دوم کتاب کاتالوگ آثار اهدایی به مقام معظم رهبری مدظله العالی، تهیه مجموعه مقالات منسوجات حرم مطهر (جلد اول پرچم ها)، انتشار پایان نامه روح ایرانی در تذهیب های مکتب کشمیر در قالب کتاب و پژوهشی بر ساعت های آفتابی گنجینه آستان قدس اشاره کرد.
حمایت از پایان نامه
حوزه معاونت امور موزه ها آماده حمایت از پایان نامه های دانشجویی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری که مرتبط با موضوعات این حوزه یا منابع پیشنهاد شده می باشد. برای انتخاب موضوع پایان نامه ها، گروه مطالعات و معرفی آثار آماده ارائه مشاوره می باشد. پس از انتخاب موضوع و تدوین پروپوزال آن، متن نهایی که به تأیید گروه آموزشی دانشگاه مربوطه رسیده همراه با نامه درخواست مجری طرح، بایستی برای تأیید در شورای عالی پژوهش سازمان به کارشناس پژوهش تحویل شود. پس از طی روال اداری نظر شورا و مصوبه آن به مجری اعلام خواهد شد.
همکاری
در صورتی که محقق آزاد هستید، با مکاتبه یا مراجعه حضوری همراه با ارائه مدارک لازم و رزومه فعالیت های مرتبط، پیشنهاد خود را ارائه فرمایید تا پس از بررسی در صورت نیاز اقدام گردد.
در صورتی که وابسته به مؤسسات آموزشی و پژوهشی هستید با نامه معرفی از مسئول مؤسسه، پیشنهاد خود را ارائه فرمایید.
در صورتی که وابسته به مؤسسات آموزشی و پژوهشی هستید که با معاونت موزه ها دارای تفاهمنامه می باشد طی مکاتبه رسمی برای همکاری و انجام تحقیقات معرفی شوید.
طرح های در دست اقدام
1- مستندسازی و تهیه پرونده علمی برای 800 اثر نفیس تاریخی و هنری و قابل ارائه در موزه های آستان قدس با تکیه بر آثار خزانه
2- ظرفیت سنجی موزه ها و عوامل مؤثر در افزایش مخاطبان (بررسی محدودیت ها، معایب و مخاطرات)
3- بررسی مزایا و معایب (نقاط قوت و ضعف و تهدیدها و فرصت ها) ساخت موزه جامع آستان قدس در خارج از محدوده اماکن مطهر رضوی و تأثیر آن در جذب مخاطب
4- بررسی دیدگاه مخاطبان درباره موضوعات و آثار موزه های آستان قدس رضوی و توقعات و انتظارات آنها از موضوع و محتوا
5- ارزیابی طراحی داخلی موزه و فضاسازی محیطی برای ایجاد رویکردهای نوین زیباسازی محیطی و عناصر و المان های جذاب برای مخاطبان
6- تکمیل و تدوین اصطلاحنامه موزه آستان قدس رضوی