اداره حفاظت و مرمت آثار فرهنگی

بخش "مرمت اشـیاء موزه ای" در سال 1375 بمنظور حفاظت و صیانت و احیاء مجموعه آثار فرهنگی و هنری موجود در موزه های آستان قدس رضوی و با در نظر گرفتن قوانین و توصیه های بین المللی حفاظت و مرمت راه اندازی گردید.  با جذب فارغ التحصیلان رشته مرمت در کنار استادکاران تجربی و همزمان با ارتقاء سطح علمی وعملی مرمت کاران، حوزه فعالیت نیز گسترده تر شد به طوری که در سال 1382، جهت متمرکز نمودن فعالیت های مرمتی "اداره حفاظت و مرمت آثار فرهنگی" از ادغام بخش صحافی و آفت زدائی و مرمت اشیاء موزه ای، به عنوان یکی از ادارات معاونت امور موزه ها تشکیل گردید. این اداره شامل بخش های مرمت کاغذ، فلز، نقاشی، دستبافته ها، سفال و آزمایشگاه شیمی حفاظت و مرمت می باشد.

 

شاخص ترین پروژه های مرمتی

* حفاظت و مرمت قرآن های دوره سلجوقی، تیموری، صفوی و... .
* حفاظت و مرمت تلسکوپ اهدائی سید جلال تهرانی.
* حفاظت و مرمت ذات الحلق و ساعت اهدائی سید جلال تهرانی.
* حفاظت و مرمت سکه های دوره های ساسانی ، هخامنشی و اسلامی.
* حفاظت و مرمت درب مقبره خالصی (دوره تیموری).
* ساخت استند مناسب، آسیب شناسی و بررسی قارچ و کپک و برای گیتار ماهی مومیایی شده معروف به شیطان ماهی.
* اسید زدایی اسناد و کتب خطی به روش نانو مواد.
* حفاظت و مرمت سفال های خاکستری هزاره اول قبل از میلاد، زرین فام قرن 6 و 7 ق. و دوره تیموری ایلخانی صفویه و قاجار.
* حفاظت و مرمت تنور مکشوفه از حفاری های شبستان گوهر شاد (دوره تیموری)

نکات حفاظتی

کاغذ
  1. کنترل شرایط محیطی و عدم نوسان آن
  2. نگهداری در رطوبت نسبی 45 درصد 
  3. دمای بین 18-2 درجه سانتیگراد
  4. میزان نور بین 150 – 50 لوکس
  5. غبارروبی و نظافت منظم و مستمر
  6. گندزدایی و سم پاشی در صورت نیاز
  7. کنترل عوامل افزایش دهنده اسیدیته
  8. تهویه هوا بطور منظم و مداوم
چوب
  1. کنترل شرایط محیطی و عدم نوسان آن
  2. رطوبت نسبی 60 – 45 درصد
  3. دمای بین 22- 18 درجه سانتیگراد
  4. پایش، غبارروبی و نظافت به صورت منظم و مستمر
  5. گندزدایی و سم پاشی در صورت نیاز
  6. نگهداری در محیطی با میزان نور 200 لوکس
فلز
  1. کنترل شرایط محیطی و عدم نوسان آن
  2. رطوبت نسبی 15 درصد
  3. نگهداری در محیطی با میزان نور 300 لوکس
  4. تفکیک از سایر مواد به ویژه موادی مانند چوب، پشم، پر، لاستیک طبیعی و مصنوعی، رنگهای ساختمانی و ... که تولید کننده سولفور هستند 
پارچه
  1. کنترل شرایط محیطی و عدم نوسان آن
  2. نگهداری در رطوبت نسبی 40 درصد 
  3. دمای زیر 18 درجه سانتیگراد 
  4. غبارروبی و نظافت منظم و مستمر
  5. گندزدایی و سم پاشی در صورت نیاز
  6. عدم تا زدن یا آویزان کردن پارچه
  7. قرارگیری در وضعیت بدون فشار
  8. نگهداری در محیط بدون اسید
پروژه های در دست اقدام

1-    حفاظت و مرمت دو سفال خاکستری هزاره اول قبل از میلاد

2-    حفاظت و مرمت قرآن مترجم مربوط به قرن 8 ه.ق

3-    حفاظت و مرمت پیسوز فلزی مکشوفه در اطراف حرم مطهر رضوی

حوزه های مرمتی

حفاظت، پایش و بررسی شرایط محیطی مخازن، فضای موزه ها، کلیه اقدامات آزمایشگاهی بر روی اشیاء، آفت زدایی، اسید زدایی و غیره. و کارگاه های سفال، نقاشی و تزئینات، چوب، سنگ، منسوجات، فلز، چرم.

انجام پروژه های مرمتی

جهت انجام پروژه های مرمتی خارج از سازمان ابتدا اداره حفاظت و مرمت کار کارشناسی بر روی موضوع انجام داده و بعد از آن تصمیم گیری، اقدامات و هماهنگی لازم انجام می شود.

همکاری با ما

داوطلبان برای همکاری با این حوزه باید تخصص مرتبط را داشته باشند. این مجموعه جهت کارآموزی و تدوین پایان نامه دانشگاهی به شرط انتخاب موضوع منحصرا مربوط به آثار این مجموعه، همکاری لازم را انجام می دهد.