موزه مردم‌شناسي آستان قدس رضوی در محل حمام مهدی ‏قلی بیگ در ضلع غربي حرم مطهر قرار دارد. این بنا در سال 1027هـ . ق توسط «مهدی قلی بيك جانی قربان، ميرآخور شاه عباس صفوی» وقف آستان قدس رضوی شده است.اين حمام از دوره صفويه تا سال 1368 ش نزديك به چهار قرن جهت استحمام و تطهير، مورد استفاده زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی قرار می‏ گرفته است. سازمان میراث فرهنگی کشور اين  بنا را در تاريخ 5/2/ 1376 ش، در فهرست بناهای تاريخی به شماره 1374 ثبت کرد. اهمیت این بنا و آسیب ‏های فراوانی که در طی سالیان بر پیکر آن وارد آمده بود، موجب شد در سال 1378 ش، عمليات بازسازی آن به دستور توليت عظمای آستان قدس رضوی آغاز شود و تعميرات اساسی و زيربنايی توسط معماران و کارشناسان زیر نظر معاونت فنی آستان قدس رضوی و سازمان میراث فرهنگی صورت گیرد.
حمام مهدی ‏قلی بیگ با مساحت 1875 متر مربع، يكی از بزرگترين حمام ‏های ايران است. این بنا دارای بخش‏های سربینه، میان‏در، گرم‏خانه، خزینه، استخر آب سرد و تون یا آتشخانه است. سربینه آن دارای سه غرفه برای پوشيدن و قرار دادن لباس ‏های عموم مردم و يک شاه‌ نشين جهت طبقه اشراف است. ازاره سربینه با كاشي‏های زيررنگی، با لعاب لاجوردی تزئين شده و سقف آن دارای 13 لايه تزئينات نقاشی است که قديم‏ی ترين لايه آن مربوط به دوره صفوی و جديدترين لايه متعلق به اواخر دوره قاجار است. لايه متأخر آن كه اكنون در معرض ديد قرار دارد، با موضوعاتی چون زندگی اجتماعی مردم، داستان‏های شاهنامه، داستان‌ها و افسانه‌های ادبی قديمی ايران و ماه‏ های سريانی با كمی اغراق در جزئيات تصويرگری شده است. 
هشتی يا مياندر، ارتباط دهنده دو فضای سربينه و گرمخانه است. فضای گرمخانه مربع شکل با چهار ستون در وسط و نورگیرهایی به نام گلجام در سقف است. در ا طراف گرمخانه، خزينه همراه با سه غرفه و دو اتاق وجود دارد.
در پشت فضای خزينه، تون يا آتشخانه قرار دارد. دود حاصل از آتش اين قسمت به‌وسيلۀ انشعاب‌هایی به نام «گربه‏رو» كه در عين حال هواكش زير بنا نيز هست، به قسمت‏های مختلف حمام منتقل مي‏ شده.آب حمام از طريق ديگ ‏های مسی كف خزينه گرم  و به‌وسيله شبكه آبرسانی منظمی، به قسمت‏ های مختلف حمام هدايت می ‏شده است.
اين بنای تاریخی پس از مرمت و باز زنده‌سازی در سال 1385 ش، همزمان با ميلاد مسعود امام رضا(ع) به عنوان موزه مردم‌شناسی آستان قدس رضوی افتتاح شد. آثار به نمایش درآمده در این موزه شامل: لوازم حمام، منسوجات حمام، لوازم آرایش و پوشاک سنتی، همچنین عکس‏ هایی از مشاغل سنتی و تابلوهای نقاشیِ قهوه خانه ‏ای و کاشی ‏های تاریخی است که در دوره‏ های نمایشی، برخی موضوعات تغییر می‌کنند.